Kabinet kiest voor directe elektrificatie van de industrie
Het nieuwe kabinet heeft in september 2025 een beleidskader gepubliceerd waarin directe elektrificatie als voorkeursroute geldt voor de verduurzaming van de industrie. In de Actieagenda Elektrificatie Industrie stelt minister Hermans dat voor alle lage- en middentemperatuurprocessen (tot ca. 500°C) waar technisch mogelijk gekozen wordt voor elektrische energie in plaats van conventionele brandstoffen of waterstof. De agenda benadrukt dat elektrificatie boven “indirecte” routes komt te staan en dat investeringen vooral moeten gaan naar warmtepompen, elektrische verwarming en geavanceerde elektrificatietechnologieën in sectoren als de voedingsmiddelen-, textiel- en papierindustrie. Erkenning is er ook voor mogelijke knelpunten: indien niet alle voorwaarden voor volledige elektrificatie aanwezig zijn, ziet het kabinet hybride oplossingen (combinaties met fossiel of hernieuwbare gassen) als “waardevolle tussenoplossing”.
Industriële eindgebruikers
Voor energie-intensieve bedrijven betekent deze koers dat zij flink moeten investeren in nieuwe elektrische installaties en processen. Een deel van de industrie – bijvoorbeeld kleinere productiebedrijven buiten de grote industriële clusters – ondervindt echter knelpunten. Minister Hermans wijst erop dat in veel regio’s de vereiste netwerkcapaciteit ontbreekt, waardoor “elektrificatie of overstappen op waterstof veelal op korte termijn niet mogelijk” is.
De regering stelt daarom extra subsidies en begeleiding beschikbaar voor deze bedrijven (bijvoorbeeld via het “Actieplan 2.0” voor regionale industrie) en werkt aan uitbreidingen van het stroomnet. Tegelijkertijd geeft het kabinet bedrijven meer tijd voor CO₂-reductie en verlengt het eventuele compensatieregelingen voor hoge energiekosten, om bedrijven ruimte te geven voor de investeringen. De stabiele beleidskaders en financiële prikkels uit de Actieagenda (zoals verbrede SDE++ en mogelijke CfD-regelingen) moeten de businesscase van elektrificatie verder verbeteren.
Energiebedrijven
Netbeheerders en elektriciteitsleveranciers krijgen met de voorkeur voor elektrificatie zowel nieuwe uitdagingen als kansen. Grootschalige elektrificatie leidt tot een sterke toename van de elektriciteitsvraag, wat snelle uitbreiding van het landelijke hoogspanningsnet en meer hernieuwbare opwekcapaciteit vereist. Netbeheer Nederland waarschuwde in een commissiedebat dat zij kiest voor een slimme mix van maatregelen: naast elektrificatie blijven ook (blauwe) waterstof en CCS nodig om betaalbaarheid en continuïteit te garanderen.
Praktijkvoorbeelden illustreren de urgentie: in de Brainportregio Eindhoven staan bijna duizend bedrijven op de wachtlijst voor een groter stroomnet, en ondernemingen overwegen zelfs wegtrekken vanwege netcongestie. Tegelijkertijd zien netbeheerders de Elektrificatie-agenda als positieve stimulans om eindelijk te investeren in netuitbreiding en flexibiliteitsopties.
Om de piekbelasting te dempen werken partijen samen aan slimme oplossingen: zo zoeken bedrijven in Eindhoven met software en energieopslag manieren om hun elektriciteitsgebruik onderling te verdelen en efficiënter te maken. Dit vergt nauwe samenwerking met marktpartijen en mogelijk bijstelling van Europese regels, maar biedt perspectief op een flexibeler, toekomstbestendig stroomnet.
Technologiebedrijven
De focus op elektrificatie biedt vooral kansen voor technologie- en automatiseringsbedrijven. Leveranciers van elektrische verwarmingssystemen, innovatieve elektromotoren, slimme regel- en automatiseringsoplossingen en energiebuffers zien de vraag naar hun producten snel stijgen. De Nederlandse maakindustrie is al sterk gericht op hightech productie, en de groeiende markt voor industriële elektrificatie versterkt deze trend. Ook bedrijven in de informatietechnologie en digitalisering profiteren: het optimaliseren van het energieverbruik (zoals in Eindhoven) gebeurt via datagedreven systemen en algoritmen die flexibele netsturing mogelijk maken. Daarnaast investeert het kabinet extra in R&D en opleiding voor nieuwe elektriciteitstechnieken, zodat technologiebedrijven nieuw aanbod kunnen ontwikkelen. Zo stellen experts vast dat de systeemintegratie van slimme netten en digitale besturing een belangrijk onderdeel wordt van de energietransitie, met nieuwe verdienmodellen voor Nederlandse tech-aanbieders.
Zelf aan de slag? FLIE helpt!
Het Fieldlab Industrial Electrification (FLIE) biedt een unieke Power-2-X voucherregeling om projecten gericht op elektrificatie en verduurzaming te ondersteunen. Met deze regeling kun je subsidie ontvangen voor haalbaarheids- of pilotstudies.
Een haalbaarheidsstudie is 100% subsidiabel tot een maximum van €15.000. Deze voucher kun je onder andere inzetten voor:
- Onderzoek en analyses: haalbaarheidsstudies, business case-analyses, marktstudies of infrastructuuronderzoek.
- Advies rondom regelgeving: inzicht in regelgeving, financiering en vergunningen.
- Financieringsadvies: een op maat gemaakte financieringsscan.
- Technologiebeoordeling: verkenning, selectie en specificatie van technologieën.
- Leveranciersselectie: inclusief risicoanalyse en demonstraties.
Een pilotstudie is 50% subsidiabel en kun je inzetten voor de validatie van je technologie in de pilothal van FLIE.
